S Ö Z A L T I

euro 2024 |

14 iyun - 14 iyul tarixlərində Almaniyada keçiriləcək futbol bayramı. Bir çoxları Fransa və İngiltərəni favorit hesab edir. Məncə həmişəki kimi İngilislər bacara bilməyəcək. Bəlkə də beynimə loser kimi kodlanıblar bilmirəm. Şəxsən mən turnirin qalibi kimi fransanı görürəm. Çox əjdaha şəkildə gəlirlər. Keçim qrup təxminlərimə:

Burda Macarıstan qrupun sürprizi olacaq. Almaniya maks 2 olacaq. İsveçrə və Şotlandiya isə ən yaxşı 3-cü yer uğrunda mübarizə aparacaq. Qrupun həlledici oyunu elə 1-ci turdakı Macarıstan - İsveçrə matçı olacaq.

Azarkeşi olduğum və son çempion İtaliyanın taleyindən qorxuram. Spaletti bambılısı dünən hücumçu qıtlığında Bolognada əla mövsüm keçirən Orsolinini komandadan çıxartdı. İtaliyada hamı spalettini topa tutur. Zaccagni, çolaq el shaarawy və demək olar ki, bu sezon oynamayan faggiolini saxlayıb, Orsolini və lazionun qapıçısı provedeli kənarda tutub. İspaniya və Xorvatiya, hətta Albaniya da başağrısı olacaq İtaliyaya. Türkiyə ilə 0-0 bitən matçda da ümid vermədilər. Amma bu İtaliyadı. Qrupda 3 heç-heçədən sonra dünya çempionu olmuş komandadı. Bilmək olmaz. Bu qrupa təxmin vermək çox çətindi. Realist olsam hal-hazırki vəziyyətə uyğun olaraq: 1 İspaniya 2 Xorvatiya 3 İtaliya 4 Albaniya.

İngiltərə burdan təmiz çıxar. 2ci yer üçün Danimarka və Serbiya əlləşər və Danimarka yeri qapar.

Ən asan qrupdu bu məncə. Fransa 1, Hollandiya 2, Avstriya 3, bərbad oyun oynayan Polşa 4.

Ən maraqlı qrup. Hamı Belçikanın asanlıqla 1-ci olacağını desə də mənim fikrimcə onların generasiyasının limiti çoxdan bitib. Rumıniya sürpriz edəcək. Ukraniya da ondan geri qalmayacaq. Slovakiya 4-cülüyə məhkumdu.

Gəldik dananın Türkiyə üçün quyruğunun qopduğu yerə. Türkiyə burdan necə çıxırsa çıxsın 8/1-dən o yana getməyəcək. Çünki ya Fransa ya İngiltərə ya da b qrupunda hansısa əjdaha ilə qarşılaşacaq. Ümumiyyətlə Türkiyə elə komandadı ki, oyununu heç cür tuta bilmirsən. Heç vaxt stabil oynamırlar. 0 da çəkə bilərlər. 90+ -da vurulan qollar ilə 1-ci də çıxa bilərlər. Portuqaliya 1-ci olacaq sözsüz. Gürcüstan Mdb-nin hal-hazırda ən yaxşı oynayanıdı. (Russia excluded). Çexiya burda tale həll edən komanda olacaq.
Könlümdən keçən 2008 və 2012-dəki İspaniya kimi İtaliyanın da ardıcıl qalib gəlməsidir. Amma çətin. Real vəziyyət Fransanın çempionluğunu göstərir. Ümid edirəm ki, 2004 və 2016 kimi sıxıcı yox, 2000 və 2008 kimi yaddaqalan turnir olar.

sosioloji marksizm | elm

analitik marksizm ekolu ilə tanınan, sosial siniflər klassifikasiyasında yeni nəzəri paradiqmaları ilə həm sosiologiya sahəsində həm də bütöv olaraq marksizm sahəsində yeni cığırlar açan erik olin wrightın Viskonsin-Medison Universitetində verdiyi dərslərdən biri.

dərsin syllabusu 87 səhifədir -*. bu yay syllabusda paylaşdığı əsas oxumaları bitirməyi planlayıram.

syllabusdakı chapterlər bu şəkildədir:
1) giriş
2) sinfi struktur
3) sinfi təşəkkül
4) dövlət və siyasət nəzəriyyəsi
5) ideologiya və şüur
6) tarix nəzəriyyəsi
7) sosializm və xilas/azadlıq

və üstəlik əsas oxumaların yanında- əgər vaxtınız varsa- əlavə oxuma materialları da var. möhtəşəm syllabusdur.

syllabusun linkini paylaşıram. məncə göz atın və bu sahə haqqında nələrsə oxumaq istəyirsinizsə yararlanın.

link: https://drive.google.com/file/d/1Q64aPnfb1IlezJXjzcwuXMh62U8Silft/view?usp=sharinghttps://drive.google.com/file/d/1Q64aPnfb1IlezJXjzcwuXMh62U8Silft/view?usp=sharing

ufc | idman

Açılışı ultimate fighting championship olan mma təşkilatı. İnsanların niyə bu qədər az maraqlandığına təəsüflənirəm düzü, xususilə də həmcinslərim arasında. Nəticə də, dünyanın ən güclü ya da badass insanının kimi olduğu sualı maraqlıdır və bunun cavabının öyrəniləcəyi ən prestijli təşkilat ufcdir. One championship və bellator kimi təşkilatlar da var, lakin ordakı əksər divizyadakı çempionlar heç ufcnin top 10 una girə bilməz müvafiq çəki divizyasında. Təbii olaraq anlayıram bəzi insanlar şiddət və s. kimi görüntüləri sevmir, həmin insanların baxmamağı normal haldı. Ancaq ölkədə xususilə animeci kütlənin, heç ufc nin nə olduğunu eşitməməyi maraqlanmamağı qəribə gəlir. one punch man, naruto və oxşarı animelərə baxmaqdansa çox daha real olanına baxa bilərsiz. Və bu real xarakterlərdən çox daha yaxşı inspiration ala bilərsiniz. Misal verim döyüşçülərdən,
Alex pereira gec yaşda kick-box a başlıyır. Ən yüksək səviyyə olan glorydə 2 diviziyada çempion olur. 2 dəfə məğlub elədiyi israel adesanya tərəfindən hər hansı bir interviyuda, "mən əfsanə olanda, hər hansısa bir pubda arxamdan boş boş danışacaq , o heç kimdi" tərzi təhqir olunmadan sonra özünə tamam yad olan bir idmana başlıyır. Hansı ki grappling dediyimiz şey 30 dan sonra elə rahat öyrənilən bir şey deyil. Öyrənsən belə heç vaxt vasatın üstü ola bilməyəcəksən, bunun özü də böyük drawback di istenilen döyüşçü üçün. Pereira ufc debutunu edir, və hətta bambılı bambılı danışan adesanyanı knockout edir. Sonra bir yuxarı çəkidə də çempion olur və hal-hazırda planetdə ayaqüstü döyüşdə ən çox qorxulan döyüşçüdür desək düz olar. Və bu insanın bütün bu uğuru, brazilyanın kasıb favellalarından birində, yoxsullaqdan çıxaraq elədiyi də
ayrı bir heyrətamiz haldı.

Çox maraqlı personaj var yəni ufcdə, misal günlərcə qaranlıqda ac sussuz, balaca otaqda günlərcə duran jiri prochazka. Bu xarakter elə bil sırf mistik anime xarakteri sevən insanlar üçün dizayn olunub. Günlərcə meşədə tək qalıb, məşq edir, just insane dude overall. Hərtərəfli döyüşə bilir, ancaq əsasən ayaqüstü döyüşməyə üstünlük verir, və sıfır guard ilə, full hücüm. Alex pereira kimi dünyanın ən təhlükəli kickbox çusunun belə üstünə şığıyır, əli qolu qarınında, ayaqları yediyi low kick lərdən təndimiş, qızarmış(döyüşdən sonra hətta morarmış olacaq) vəziyyətdə.
Son olaraq döyüş deyim maraqlananlar baxsın.
https://youtu.be/dHKRVKnChFI?si=SPdvsxA140sdhjxV

Jiri ilə glover teixeirü nın döyüşü həqiqətən yüksək gərginlikli bir kəmər döyüşü idi, gərginlik dedim yəni daim bir actionın olduğu maraqlı bir döyüş, sıxıcı şəkildə bir roundda 10, 15 jab in atıldığı bir döyüş yox. Düşünürəm ki, bu döyüşə önyarqısız baxan insan mma fanatı ola bilər.
Səhv eləmirəmsə gloverin 8 ci dərəcə bjj qara kəməri var və bu onu idmandakı ən yüksək grappling çi deməyimizə bəs edər. Ancaq mma təkcə grappling deyil.

https://youtu.be/7CAkyfHMhhA?si=dgNlY8GcxY5sm7cn
Rober whittaker , yoel romero

Müasir dövr middleweightdə(83kg) ən yaxşılardan olan cavan Whittakerın 41 yaşlı kafdar romero ilə olan 2- ci döyüşü. Romeroya kafdar dediyimə baxmıyın the dudes is insanely ripped and explosive. Çox gec başladığı idmana səhv eləmirəmsə 35,(köhnə olimpik gürəşçidir) əfsanə olaraq ayrılmışdı ufcdən. Qeyri mümkün bir nailiyyətdi həqiqətən 35 indən sonra təzə idmana başlamaq oyana, 35 indən sonra çempion ola bilmək ya da oxşarı bir nailiyyət göstərmək qeyri mümkün bir haldı. Çünki istər istəməz qocalırsan, əgər heavyweight ya da light heavyweight deyilsənsə. Romero onsuz adi bir insan deyil, hamı kuba da bədəninə qəribə experimentlər olunduğu bilir, ancaq yenə də idmanın özündə doping təşkilatları nəzarət edir, keçə bilibsə fair competition.

https://youtu.be/h9oj6HEdZSI?si=_0lutKRzOWW03d_v
Son olaraq aşağı çəkilərdən daha texniki olan, volkanovski, islam makhachev döyüşü. Volkanovski bu döyüş zamanı məğlubiyyətsiz demək olar, çempion idi 66 kiloda, islam isə xəbibin atasının favorit tələbəsi idi və çempionluğu oliveirdan(xəbibi udacağı deyilirdi, çox yaxşı grapplingi olduğuna görə) almışdı. Çoxlarına görə xəbibdən daha yaxşı olan islam, xususilə ayaqüstü döyüşdə, əksər döyüşlərini 1 dəqiqənin altında bitirən islam üçün çıxa biləcək ən texniki və inatçı rəqiblərdən idi alexander, həmçinin bütün çəki divizyalarını əhatə edən reytinqdə də, pound for pound rankingdə də 1 ci sırada idi. Bu döyüş digərləri qədər, süper maraqlı olmaya bilər, ancaq məğlubedilməz dağıstan grappling məktəbinin qarşısına çıxan ən güclü oponentin döyüşə necə bir əhəmiyyət qazandırdığnı qavraya bilsəz, yüksək diqqətlə baxacağıvıza şübhəm yoxdur. Hərhalda texniki skill olaraq bunun üstünə çıxa biləcək başqa qarşıdurma yoxdur.

Sona da ufc üçün xüsusi tarixi əhəmiyyəti olan bir neçə maraqlı döyüş qoyacam
https://youtu.be/en4hR34Bl8w?si=Xm8rBGOoan4LTDtz
https://youtu.be/l8s2fsfIpUA?si=AFqEA-1VW_NkK6e8
https://youtu.be/JuBBIJ7adjM?si=l2RWjq2ktf83kZKQ

obyekt yönümlü proqramlaşdırma | proqramlama

(OYP) - verilənlərin obyektlər üzərindən formasını dəyişməsi üzərinə qurulmuş proqramlaşdırma methodu. yazılmış funksiyaların təkrər istifadəsinə və daha kompleks məntiqə kömək edir.

// birinci class-da yaradılan obyekt və methodun digərində çağırılıb istifadə edilməsi:
class a {
string name;
public void method_a();
}
// ikinci class-da implementasiyası
class b extends class a {
name = "jhon.doe'':
method("do something");
}

bəzi methodolojiyaları:
enkapsulyasiya (encapsulation),
varislik (inheritance),
polimorfizm (polymorphism),
abstraksiyası (abstraction),
obyektlər arasında informasiya axınının təşkili (sending messages / message sending),
təkrar istifadə oluna bilərlik ( reusability).

java - c - c++ - Python - php
bu linkdə azərbaycanca ətraflı və bəsit izahı da var

perfume genius | musiqi

əsl adı Michael Alden Hadreas olan əsasən indie pop, indie rock və art pop tərzlərində mahnılar bəstəyən amerikalı musiqiçidir. Özünə seçmiş olduğu bu ləqəb isə Perfume The Story of a Murderer filmindən irəli gəlir. 2020-ci ilin diqqət çəkən albumlarından biri Set My Heart on Fire Immediately olsa da onun no shape albumunu daha çox bəyənirəm.

Tanımaq istəyənlər üçün:
(baxma: jason)
(baxma: otherside)
(baxma: die 4 you)
(baxma: slip away)
(bax: queen)
(baxma: without you)

euro 2024 |

sosioloji marksizm | elm

dekalog ★ wiki | kino

krzysztof kieślowski rejissorluğu ilə 1989-cu ildə 10 seriyadan ibarət olan və polşa milli televiziyası üçün çəkilmiş, bibliyada musa peyğəmbər ə göndərilmiş 10 əmr əsas alınaraq və bu 10 əmrin müasir dünyaya və əxlaqi dəyərlərə adaptasiya edilərək çəkilmiş serialdır. ssenarini krzysztof kieślowski ilə birlikdə krzysztof piesiewicz yazmışdır. hər seriyada eşidə biləcəyimiz musiqilər isə zbigniew preisner ə məxsusdur. bu serial (dəxlisiz şeylərə də, bu şahəsərə də serial demək nə qədər üzücüdür) kieslowskinin rəng trilogiyası ilə birlikdə kinematoqrafiya tarixinə öz damğasını vurduğu şahəsərdir. yalnızca mövzuları baxımdan deyil, görüntü, aktyor oyunu, musiqi, bəzi seriyalarda uyğulanan rəng filteri kimi xüsusiyyətlərinə görə də mühümdür. hətta polşada kino aktyorlarını iki yerə ayırırlar: dekalogda çəkilənlər və çəkilməyənlər. yuxarıda da qeyd etdiyim kimi, musa peyğəmbərə göndərilən 10 əmrin hər seriyada özünəxas incələnməsi və sorğulanması var. mövzu kifayət qədər ciddidir, samballıdır, amma hər adamın kieslowski qədər rahat altından çıxa biləcəyi kimi rahat da deyil. serialda sonuncu seriya xaric vacib anlarda görünən mələk obrazı vardır. hadisələr eyni blokda, müxtəlif evlərdə yaşayan insanların başından keçir, hər seriyada bir başqa seriyadakı bir personaj görünür. nəysə, keçək seriyaların tanıtımına.


--spoiler--



--spoiler--
dekalog jeden
"sənin tanrın mənəm, məndən başqa tanrın yoxdur" (i am the lord thy god... thou shalt not have other gods before me. thou shalt not make unto thee any graven image... thou shalt not bow down thyself to them, nor serve them.) əmrinin əsas alındığı seriyadır. əmrin əsas ideyası "tanrı və ona ibadətin müqəddəsliyi"dir ki, keşlovski bu mövzunu "elmin bütləşdirməsi" olaraq ekranlaşdırmışdır.
1988-ci il 10 dekabr tarixində ilk dəfə göstərilmişdir.
seriyanın baş qəhrəmanı krzystof və onun oğlu paveldir. pavel ağıllı, dərslərini yaxşı oxuyan, riyaziyyatı və şahmatı sevən, kompüter proqramlamasıyla məşğul olaraq evdə xırda məşğulluq tapan uşaqdır. pavelin atası isə universitetdə dərs deyən, elmi bütləşdirən bir insandır. keşlovski burda insan və din, insan və texnika, insan və inanc mövzularını incəliyir. bir də pavelin bibisi vardır ki, qardaşının tam əksinə inanclı biridir. pavel elmə inamla gerçək inam arasında qalmış, amma bütün bunlara rəğmən dahi biri uşaqdır. pavel atasından buz bağlamış gölün üzərində konki sürmək üçün izn istəyər, atası da kompüterlə son üç günün havasını daxil edib, buzun qırılıb qırılmayacağını hesablayar və cavab buzun qırılmayacağıdır. pavel dostlarıyla gölə gedər və buz qırılar. bəli, elm işə yarayır, amma hər şeydə xəta payı da vardır. film ağlayan məryəm görüntüsü ilə bitməkdədir.

dekalog dwa
"tanrının adını adını əsla boş yerə istifadə etməyəcəksən" (thou shalt not take the name of the lord thy god in vain.) əmri "danışmağın müqəddəsləşdirilməsi" idealını təmsil edir. keşlovski bu əmri "bir sözün insan həyatındakı önəmi" olaraq ekranlaşdırmışdır. ilk dəfə 1990-cı il 11 may tarixində göstərilmişdir.
dorota gelle yenə eyni bloklarda yaşayan bir qadındır. əri xəstədir və həkim də eyni bloklardakı evlərdən birində yaşamaqdadır. həkimdən əri ilə əlaqədar görüş tələb edər və görüşərlər. bir neçə dəxlisiz cavabdan sonra həqiqətləri danışmaq məcburiyyətində qalar. qadın hamilədir və uşağı başqasındadır. iki seçimi vardır; əgər əri öləcəksə uşaq yaşamağa davam edəcəkdir, aborta getməyəcəkdir, yox əgər, əri yaşayacaqsa uşağı abort etdirmək məcburiyyətindədir. həkim istər-istəməz kiminsə həyatını həll edəcək bir qərar eşiyindədir. və and içərək yaşamaq ehtimalı 15% faiz olan ərin öləcəyini bildirər. bundan sonra biz yaxın planda çiyələk kompotu və onun içindən qurtulan milçək görürük ki, bu da ərin yaşamağa davam edəcəyini bildirən bir alleqorik görüntüdür. ər qurtulmuşdur və uşaq da yaşayacaqdır. çox qısa zaman ərzində xəyanət, bağlılıq, yaşamaq və ölüm, insanın həyat eşqi və həyatda danışdıqlarının nə qədər önəmli olduğunun tədqiq edildiyini görürük.

dekalog trzy
"sabbath günü nü xatırla və onu müqəddəs qıl" (remember the sabbath day, to keep it holy.) əmri "vaxtın müqəddəsliyi" idealını özündə daşıyır. keşlovski bunu "xüsusi günlərin dəyərini saxlaması" ideyasında ekranlaşdırıb. ilk dəfə 18 may 1990-cı ildə göstərilmişdir.
janusz və ewa baş xarakterlərdir. biz milad bayramında januszu evinə santa claus geyimində döndüyünü görərik. biraz keçdikdən sonra ewa zəng edər və janusza yalan danışaraq ərinin yoxa çıxdığını bildirər. seriya boyunca biz bu ikilinin ewanın ərinin axtarışda olduğunu görərik. finala yaxın isə ewanın yalan danışdığını, əsas məqsədinin bu müqəddəs günü öz sevgilisi ilə keçirmə istəyidir. bu bir növ müasir insanın itirdiyi dəyərlərə, yadlaşmaya, bir-birinə əvvəlkindən daha çox möhtac olduğuna, amma bunu etiraf etməyi bacara bilmədiyi üçün daha da bədbəxtliyə yuvarlandığına göndərmədir.

dekalog cztery
"ataya və anaya hörmət edəcəksən" (honor thy father and thy mother.) əmrinin ideyası "avtoritariyanın müqəddəsliyi"dir ki, keşlovski bunu "şəxsiyyətin tənzimləyiciləri kimi ailə və sosial münasibətlər" ideyası altında incələmişdir. film ilk dəfə 25 may 1990-cı ildə göstərilmişdir.
anka 20 yaşında universitet tələbəsidir və atasıyla birlikdə yaşamaqdadır. atası michal işinə görə tez-tez səyahət edir, bir səyahətdən öncə isə anka atasının kağızları arasında "ölümümdən sonra oxunacaq, qızıma" yazılı məktub görür və şübhəyə düşür. daha sonra biz ankanın əlində qələmlə məktubun üzərindəki yazını təqlid etdiyini görürük. dəqiqələr irəlilədikcə bunun səbəbini başa düşürük. atası geri döndüyü zaman onu qarşılayaraq "mən sənin qızın deyiləmmiş, bunu niyə məndən gizlətdin?" deyir. daha sonra ata və qız münasibətlərinin qırılma həddinə qədər çatdığını görürük. anka atasına söhbətləri zamanı deyir ki, mən ilk dəfə sevişdiyim zaman çox qorxmuşdum. çox zaman sən gözümün önünə gəlirdin. mənimlə evlənmək üçünmü bu vaxta qədər bu sirri gizlətmisən?" bu sözləri deyərək soyunur və mən sənin artıq qızın deyiləm, nə istəsən edə bilərsən deyir. atası ona əynini geyinməsi üçün jaket verir. növbəti səhər biz atanın evi tərk etdiyini və ankanın arxasından çağıraraq onu saxlayır. məktubun saxta olduğunu, onu özü yazdığını deyir. seriya ata və qızın birlikdə məktubu yandırmağı ilə bitir ki, bizim bu məktubda gördüyümüz sözlər ankanın yazdığı məktubdakı ilk sözlərlə eynilik təşkil edir. rejissor bizim ailə dəyərlərimizi, əxlaqımızı, ata və anaya qarşı olan hörmətimizin hansı sərhədlərdən keçdiyini sorğulayır.

dekalog piec
"öldürməyəcəksən" (thou shalt not kill.) əmri "insan həyatının müqəddəsliyi" idealına əsaslanır ki, keşlovski bunu "cinayət və cəza" mövzusunda ekranlaşdırır. ilk dəfə 1 iyun 1990-cı ildə göstərilmişdir. daha sonra bu serialdan əlavə olaraq krotki film o zabijaniu filmi halında eyni aktyorlarla 20 dəqiqə daha uzun versiyası təqdim olunmuşdur.
film pyotr adlı vəkilin imtahan suallarına cavab verməsi səhnəsiylə başlayır, eyni anda jacek adlı 20 yaşı olan və kənddən gələn bir gəncin varşava küçələrində avaralıq edərək gəzdiyini görürük. jacek heçnə etmir, etdiyi şeylər də başqalarına zərər vurmaqdır (bir yaşlı qadının quşları yemləmək istərsən onları qaçırdır, körpüdən daş ataraq avtomobilə ziyan vurur, tualetdə bir adamı yerə yıxır). waldemar taksi şoferidir və öz kefi istədiyi kimi davranır, başqalarının vacib işi olmasına rəğmən öz maşınına almır, gənc qızlara altdan altdan marıtdıyır və ağzının suyunu axıdır. bir sözlə heç özünə də xeyri olmayan adamdı, əsl ölməli adam. sonra biz jacekin bir fotostudiyada balaca qız şəklini böyütdüyünü görürük. restoranda yemək yeyərkən pəncərədən baxan balaca qızları güldürür, qaşıqla stəkanın dibindəki kofeni şüşəyə ataraq uşaqların kefini düzəldir. jacek restorandan çıxandan sonra waldemarin taksisinə yaxınlaşır, eyni anda başqa iki nəfər gəlsə də onlara yalan söyləyərək özü təkbaşına taksiyə oturur. taksi şəhərdən uzaqlaşdıqca əlindəki ipi sıxır və qətlin yaxınlaşdığını izləyici hiss edir. kino tarixinin ən maraqlı qətl səhnələrindən birini görürük. hadisə bitdikdən sonra məhkəmə zalında jacekə ölüm hökmü oxunur və o edam ediləcək. edam ediləcəyi gün waldemarı öldürərkən onunla eyni dəqiqələrdə vəkillik imtahanı verən pyotrla (pyotr onun vəkilidir) görüşmək istəyir. görüş zamanı həyatda sevdiyi tək insan olan bacısının ölümündən danışır, bizə burda niyə böyüklərə pis davrandığı, uşaqları sevdiyi aydın olur. jacek ölmək istəmir, hər nə qədər soyuqqanlı qatil olsa da, o eyni zamanda ölümdən qorxan fani insandır. final səhnəsində möhtəşəm musiqi ilə bərabər vəkil pyotrın edamda özünü günahkar gördüyünü, daha yaxşısını bacara bilmədiyi üçün özünü qınadığını görürük. rejissor bizə öldürülən hər nə qədər şəxsiyyətsiz biri olsa da öldürülməməsi gərəkdiyini, insan həyatının vacibliyini göstərir. amma eyni anda dövlətin cəzalandırma mexanizmi sorğulayır. öldürəni öldürmək özü qatillik deyilmi? eyni anda modern insanın aldığı travmalar və bundan yaranan başqalarına yadlaşma, uzaqlaşma, hissizləşmə, vəhşiləşmə kimi psixoloji vəziyyətləri də göstərir.

dekalog szesc
"zina etməyəcəksən" (thou shalt not commit adultery.) əmrinin əsas ideyası "sevginin müqəddəsliyi"dir. keşlovski bunu "sevginin və ehtirasın təbiəti" əsasında ekranlaşdırmışdır və sorğulamışdır. ilk dəfə 1990-cı il 8 iyun tarixində göstərilmişdir.
tomek 19 yaşı olan bir gəncdir və dekalog seriyasının keçdiyi bloklardan birində yaşamaqdadır. yaşadığı ev dostunun evidir və dostu birləşmiş millətlər orudusunda xidmət etmək üçün getmişdir. gedərkən qarşı binada yaşayan bir qadını göstərmiş və çılpaq gəzdiyini bildirmişdir. tomek izlədikcə qadına aşiq olmuşdur, qadınsa 30-lu dövrünü yaşayan, fərqli kişilərlə "münasibət"lər yaşayan, sevgini yalnız ehtiras zənn edən maqdadır. tomek qadına yaxın düşmək üçün, onu daha çox görmək üçün müxtəlif bəhanələr yaradır, ona pul gəlmiş kimi mesajlar göndərir, daha sonra süd paylayıcısı işinə girir. qadın başqa kişilər ilə sevişərkən izləməməyə çalışır, hətta bir dəfə mane olmaq üçün qaz idarəsini zəng edib qadının evində qaz sızıntısı olduğu barədə yalan danışır. bir gün qadına onu izləyən, yalandan "pul gəlib" xəbərdarlıqları göndərən, qaz idarəsinin işçilərini evinə göndərdiyini etiraf edir. qadın əsəbləşir, ona gülür. elə həmin axşam öz sevgilisi ilə pəncərənin önündə savaşır, sonra sevgilisinə vəziyyəti deyir. tomek məcbur olub bayıra çıxmalı olur və yumruqla yerə sərilir. daha sonrakı hadisələrdə qadın onu evinə çağırır və sevginin yalnız ehtiras olduğunu bildirir. qadına toxunduğu üçün həm utanan, həm də özündən asılı olmadan boşalan tomek travma keçirir və intihara cəhd edir. qadın səhvini başa düşsə də oğlanı bir müddət görə bilmir. gördüyündə isə tomek maqdaya artıq onu izləmədiyini deyir və film bitir. keşlovskinin sorğuladığı mövzu modern insanın sevgini dəyərsizləşdirdiyini, fokuslandığımız nöqtənin ehtiras olduğu, gerçək sevgi ilə qarşılaşdığımızda buna inanmadığımız, bir çox şeylər kimi onu da görməzdən gəldiyimizi, gülüb keçdiyimizi və insanlıqdan necə də uzaqlaşdığımızdır. bu seriya bəlkə də 10 seriyanın tacıdır və daha sonra filmə çevrilmişdir.
(bkz:krótki film o miłości )

dekalog siedem
"oğurlamayacaqsan" (thou shalt not steal.) əmrinin ideyası "mülkiyyətin müqəddəsliyi"dir ki, keşlovski bunu "sahiblik və tamah insanın ehtiyacıdır" mövzusunda ekranlaşdırmışdır və bu mövzunu incələyir. ilk dəfə 15 iyun 1990-cı ildə göstərilmişdir.
film bir uşağın əsəbpozucu səsi ilə başlayır. daha sonra biz majkanı görürük. o, 22 yaşında olan gənc bir qadındır, əsəbpozucu səsini eşitdiyimiz uşaq isə onun 16 yaşında ikən anasının direktor olduğu məktəbdə müəllim işləyən bir kişiylə münasibətindən, ictimai qınaqdan qorxduğu üçün gizlincə doğduğu və majkanın anası tərəfindən böyüdülən, hətta ewa (majkanın anasının adı belədir) bütün ehtiyacları qarşılanan, süd verilən, ewanı öz anası zənn edən aniadır. ania öz uşağına sahiblənmək istəyir, fəqət anası buna icazə vermir. majka ewanı öz yanına alaraq kanadaya qaçmaq istəyir və uşağı oğurlayaraq ewanın atası olan wojtekin yanına gedir. wojtek onu görəndə təəccüblənir, aradan keçən əzablı illərdən sonra özünü güclə toplaya bilmiş, uşağından qoparılmış ata nə edəcəyini bilmir. wojtek majkaya gəlmə səbəbini soruşduqda, majka kanadaya getmək istədiyini deyir. wojtek etiraz edərək deyir ki, sən axı onu oğurlamısan. majka isə bəşəri sual qoyur ortaya; insan özünün olanı oğurlaya bilərmi? keşlovski bu sualla əslində bizə müraciət edir, bizim əxlaqi dəyərlərimizi yenidən mühakimə edir. wojtekin evində majkanın aniaya "ana de" sözlərini dediyi səhnə insanın başına buz baltası kimi dəyir və paramparça edir. filmin sonunda qaçmağa çalışarkən ewa wojtekin köməyi ilə majkanı tapır və uşağı onun əlindən alır. majka qaçaraq qatara minir və anasının arxasınca çığıran ania və qatardan çarəsizliklə baxan majka səhnəsi bu seriyanı ən kədərli sonluqla bitən hissə halına gətirir və daha bir buz baltası. ümumilikdə bu seriya, dekalogların içində mənə görə ən kədərlisi olandır.

dekalog osiem
"yalan yerə qonşuna qarşı şahidlik etməyəcəksən" (thou shalt not bear false witness against thy neighbor.) əmrinin ideyası "həqiqətin müqəddəsliyi"dir ki, keşlovski bunu " çıxılmaz vəziyyətlərdə həqiqətlərin dəyişməsi" kimi ekranlaşdırmışdır. bu hissə dekaloglar içində mühakimədən daha çox, sorğulamağın daha yüksək olduğu hissədir. ilk dəfə 22 iyun 1990-cı ildə göstərilmişdir.
film zofia adlı qadının idman edərkənki səhnəsi ilə açılır. zofia universitetdə işləyən, disiplinli həyatı olan yaşlı xanımdır. amerikadan onun işləri maraqlanmaq bəhanəsi ilə gələn elzbietayla zofia arasında ilk başda heç bir əlaqə olmadığı görünür. elzbieta sadəcə onun işləri ilə, yazdıqları ilə əlaqədar biri kimi görünsə də, sonradan hadisələr ortaya çıxır. məlum olur ki, ikinci dünya müharibəsi zamanı yəhudi balaca uşaq olan elzbietanı qorumaları üçün zofianın yanına gətirmişlərdir, lakin onlar balaca qızı qəbul etmirlər. zofia daha sonra bunu belə izah edir: "başqa çarəmiz yoxdu, səni gətirən adamdan ss xəfiyyəsi kimi şübhələnmişdik". vəziyyət burda aydın olur, elzbieta daha sonra zofia haqqında öyrəndiklərini deyir ki, məndən sonra çox sayda uşağı qorumusan. qadın bunu öz vicdanını rahatlatmaq üçün, səni qəbul edə bilmədiyim üçün, yalan danışdığım və həyatım boyu bu yalanın ağırlığı altında əzildiyim üçün etmişəm. zofia nə dərəcədə günahkardır? daha sonra biz elzbietanın onu gizlədən adamla danışmasını görürük ki, adam belə bir hadisələr olmadığını söyləyir, öz keçmişindən qaçır. biz iki yaşlı insanı görürük; bunlardan biri öz keçmişini qəbul etmiş, səhvlərini görən və bundan qaçmayan biri, digəri isə keçmişlə üzləşməkdən qorxan kişidir. zofia hər nə qədər yalan demiş olsa da, onun etdiklərinə görə onu bağışlamaq olarmı? rejissor bu sualı qarşımıza qoyur və qırağa çəkilir.

dekalog dziewiec
"qonşunun arvadına göz dikməyəcəksən" (thou shalt not covet thy neighbor's wife.) əmrinin ideyası "məmnun olmaq/qalmağın (qonşudan) müqəddəsliyi"dir ki, keşlovski bunu "cinsiyyət, qısqanclıq və sədaqət" olaraq ekranlaşdırmışdır və əxlaqi dəyərlərimizin var olub-olmadığını incələyir. ilk dəfə 1990-cı il 29 iyun tarixində göstərilmişdir.
roman cərrahdır, bir gün etdiyi səyahətlər zamanı həkim dostuna özünü müayinə etdirər və impotent olduğu ortaya çıxar. dostu ona boşanmağı məsləhət görər. hanka romanın evli olduğu gözəl bir qadındır və romanla söhbətləri zamanı sekssiz eşq ola biləcəyini irəli sürər. roman maşınının bardaçokunda bir fizika dəftəri görər və həyat yoldaşından şübhələnməyə başlayar. onu izləyər və sonra hankanın anasının evində bir oğlanla görüşdüyünü bilər. gedib evin kilitinin kopyasını çıxartdırar. bir gün arvadının anasının evinin yerləşdiyi binanın pilləkənlərində oturub arvadıyla oğlanın sevişmələrinə qulaq asar. hanka getdikcə özünü günahkar hiss etməkdədir və son görüşdə oğlandan ayrılmaq istər və dəvət edər. telefonlara qulaq asan roman görüşədn xəbər tutar və girib evdəki şkafın içində gizlənər. izlədikcə, qadının ayrılmaq üçün buraya gəldiyini anlar, otağı tərk edənə yaxın hanka şkafın içindəki ərini görər. buna çox əsəbləşər və "mənim onunla necə sevişdiyimə baxmaq üçünmü bura gizləndin" deyər. şokda olan roman bir neçə gün görüşməmək təklif edər. zamanla araları yenidən düzələr, bu səfər hanka tətilə gedəcəkdir. təsadüfən hankanın sevişdiyi gəncin də əşyalarını yığıb harasa getdiyini görər, evlərinə zəng edib soruşar və hanka ilə eyni yerə getdiklərini bilər. bundan sonra evə gedib intihar məktubu yazar, velosiped sürərək özünü bir körpüdən atar. hanka eyni dəqiqələrdə oğlanı görər və o dəqiqə varşavaya geri dönmək istəyər, ancaq ərinə zəng çatmır, nə qədər etsə də xeyri olmur. qarşısına çıxan ilk avtobusa minib geri dönər, evdə ərinin məktubunu görüb məhv olar. bir qədər keçdikdən sonra zəng gələr və film hankanın "şükür allaha ki yaşayırsan" sözləri ilə bitər.
ayrıca, bu hissədə van den budenmayer və musiqiçi olmaq istəməyən, amma anası istəyən qız vardır ki, insana van den budenmayeri sevdirir. yaxşı olardı ki, bu seriyanın öz entrysində ətraflı yazılsın.

dekalog dziesiec
"qonşunun malına göz dikməyəcəksən" (thou shalt not covet thy neighbor's goods.) əmrinin ideyası "məmnun olmaq/qalmağın (qonşuyla) müqəddəsliyi"dir ki, keşlovski bunu "acgözlülük və münasibətlər" mövzusu ətrafında ekranlaşdırmışdır. bu seriyada dekalog mələyi yoxdur, rejissorun öz dediyinə görə səbəb böyrək alveriymiş. seriyanın daha bir spesifik xüsusiyyəti, digər seriyalarda görülməyən qara yumor un olmasıdır.
artur və jerzy iki qardaşdılar. onlar ataları öldükdən sonra atalarının evlərinə gedirlər və burada çox böyük marka kolleksiyası ilə qarşılaşırlar. marka kolleksiyasını dəyərini bilmək istəyəndəysə, eşitdikləri rəqəmə inana bilmirlər, dəyəri milyonlardır. iki qardaşın atası bütün həyatını bu markaların toplanmasına xərcləmişdir və ailə üzvləri arasında olan münasibət qopmuşdur. atanın qeydlərini oxuyarkən "avstriya çəhrayı merkurisi" haqda yazılanları görürlər və bu itkin markanın tapılması üçün qoca qurd olan başqa bir kolleksionerlə danışırlar. kolleksioner onlardan qan analizi istəyir və analizdən sonra jerzynin qanının uyğun gəldiyini, əgər böyrəyini verərsə həmin markanı ona verəcəyini deyir. jerzy məcbur razılaşır və əməliyyata girir. əməliyyatda ikən qardaşı artur onun yanında qalır və bu vaxtı evə oğru girərək bütün kolleksiyanı oğurlayırlar. çox istədikləri halda, azdan da olurlar. işin maraqlı tərəfi odur ki, onların hər ikisi oğurluqda bir-birini şübhəli görürlər və dedektivə bu haqda müraciət edirlər. rejissor bununla hətta müasir dünyada iki qardaş arasında inam deyilən şeyin qalmadığını, iplərin qopduğunu və normal bir şeymiş kimi görünən hadisələrin, əslində, çox böyük əxlaq problemi olduğunu göstərir. ayrıca, onların uğursuzluğa düçar olmağını 4. əmrə bağlı olduğunu da deyə bilərik, çünki onlar valideyninə qarşı hörmətsizlik etmişdir və tanrı ədaləti bərqərar edir.

--spoiler--



--spoiler--
bu haqda əlimdən gəldiyi qədər yazdım, ümid edirəm faydalı olar. kino tarixində çox vacib hadisədir dekalog. izləyin, izlətdirin.

p.s məlumatlar vikipediadan götürülərək, yazarın öz şərhləri ilə mix edilib istifadəyə verilmişdir.

ufc | idman

obyekt yönümlü proqramlaşdırma | proqramlama

javascript | proqramlama

28 may 1997 b.dortmund - yuventus matçı | idman

ən yaxşı roman personajları ★ wiki

Bu dəfə oxuyarkən həzz aldığım, mən də dərin izlər qoymuş, ağlımın bir köşəsində yer alan roman personajlarını bir araya gətirmək istədim. Tək-tək entry yazmaq istəmədiyim üçün ən yaxşısı bir arada qeyd etmək olduğunu düşündüm. Həmçinin gələcəkdə həmin qəhrəmanları sizlərində tanıması üçün, həyatınızda bir yerə sahib olması üçün spoiler-dən maksimum dərəcədə uzaq duracam. Siyahıda 50 personaja yer verməyi düşünürdüm lakin sadəcə 43 personaj ağlıma gəldi. Nə qədər düşünsəm də 45 belə çatdıra bilmədi.

1. Raskolnikov - Bundan əvvəlki avatarıma diqqət etmişdiniz yəqin. Bu obraz mənim üçün bir dəyərdir və ən sevdiyim obrazların başında gəlir. Cinayət və Cəza romanın əsas qəhrəmanı olan Raskolnikov bir hüquq tələbəsi və qatildir. Lakin maddiyatsızlıq həyatının dönüş nöqtəsi olur. Kimisinə görə dahi, kimisinə görə isə ağılsız biridir. Lakin onu bu vəziyyətə itən dönəmin şərtləridir.

2. Meursault - Albert Camus-u Nobel Mükafatına daşıyan Yad romanının ən can alıcı obrazıdır. Mövzu Meursault-un cəmiyyət qanunlarına adaptasiya ola bilməməsi və vecsizliyidir. Hər kəsə eləcə özünə yad olan Meursault bir çoxumuzun həyatına ziddir. Çünki həyatda olanlar, olacaqlar ona yaddır. Bizim yaratmış olduğumuz formanı, sistemi və yaxud hər hansı geyimi əyninə geyinə bilmir və kənardan bizi izləyir. Bu vecsizlik bizi incidir, təsirləndirir, qəzəbləndirir. Bir gün dediyi kimi məni burada işlədiyim günaha görə yargılamağız daha doğru olmazdımı ? Lakin sizlər, məni anamın ölümündə göstərdiyim vecsizliyə görə yarğılayırsınız. (Kitabın başlanğıcı onun anasının ölümüylə başlayır).

3. Gregor Samsa - Kafka-nın məndə buraxdığı izlər dərindir hələ bu izlərdən biri ağlamama vəsilə olan the Metamorphosis kitabının baş personajı Gregor Samsa-dır. Ailə münasibətlərinin tənqid edildiyi kitabda Gregor yorğunçuluğa, ailəni saxlamaq yükünə, stressə tab gətirə bilməyərək bir həşərata çevrilir və hadisələr bu metafora ilə başlayır.

4. Nastasya Filippovna - Yanlış xatırlamıramsa Dostoyevskinin İdiot romanını oxumağımın tək səbəbi rus istehsalı olan Durak filmini dəhşət çox bəyənməyim idi. İçində bu romanın izləri olacağını düşünüb oxumağa başladığım an bir anda qarşıma Nastasya adlı bir qadın obrazı çıxdı. Məni məhv elədi, həyatımı sorğuladı. İnsanın bəlkə də bəşəriyyətin ən böyük problemi olan qürurumuzun bizə nələr edə biləcəyini göstərdi. Həyatda itirdiklərim və yalnızlığımın hamısı qüruruma görə olmamışmıydı ? 

5. Grenouille - Əsasən filmlərinə baxdığım romanları çox az hallarda oxuyuram. Çünki mövzuya bələd olduğum üçün sıxıcı gəlir. Amma filmdəki Baptiste Grenouille obrazı mənə psixoloji o qədər təzyiq etdiki Patrick Süskind - in yazmış olduğu Parfume romanı üç gecəyə nəfəssiz bitirdim. Yenə həzz aldım. Deyəsən mən Raskolnikov, Meursault kimi qatilləri xoşlayıram. Ən gözəl ətir bəlkə də qadınlardan əldə olunan ətirdir deyə bir anlıq düşünmədim desəm yalan olar.

6. Kayra - Modern türk ədəbiyyatının ən yaxşı yazarlarından olan Hakan Günday-ın mənə görə ən vurucu obrazıdır. Hətta onu ilk kəşf etdiyim universitetdə oxuduğum darıxdırıcı, sıradan günlərdən biri idi. Youtube-da izlədiyim videoda dəhşət mənə təsir etmişdi. O zaman türk kitabları tapmaq çətin olduğundan sifariş vermişdim və bir neçə gün gözləməli idim. O zamanlar iki ayda iki-üç kitab oxuyan biri olaraq o qədər yavaş başladım , həzm edərək oxudum ki, bəlkə də buna görə mənə çox təsir etmişdi. Hər dəfə darıxdıqca videolarına baxıram.

https://www.youtube.com/watch?v=Hq-H26Qr-gs

7. Martin Eden - Bəlkə də Jack London yazmalı idim. Ən bikar vaxtlarımda aya 3-4 kitab oxuduğum vaxtlarda rastıma gəldi amma o qədər psixoloji təsir etdi ki, məni məhv etdi. İndi belə xatırlamamaq üçün əlimdən gələni edirəm. Kaş oxumasaydım kaş Martin Edeni dillər əzbəri roman qəhrəmanı kimi tanısaydım deyirəm. Bəli o, fiziki olaraq güclü biri idi amma onun ruhu xəstə idi. Mənim kimi...

8. Sherlock Holmes - Arthur Conan Doyle-a sir ləqəbini qazandıran məşhur dedektiv kitab personajıdır. Əslində Conan Doyle onu Edgar Allan Poe-nun kitablarından ilhamlanaraq yaratmışdı. O bir dahi idi və yaxud yenilməyən bir insan. Dr.Watson ilə dostluğu olsun, sevgiyə qarşı vecsizliyi olsun özünü bizlərə çox sevdirdi.

9. Buendia - Qadın xəstəsi adlandırdığım Gabriel Garcia Marquez-in yazmış olduğu One Hundred Years of Solitude digər adı ilə Yüzillik tənhalıq romanın ən sevilən obrazıdır və yaxud mən çox sevirəm deyə belə düşünürəm. Yer-yer məni kədərləndirən və inandığı şeylər uğruna mübarizə aparan bir personajdır. Bir itirilmənin metaforasıdır.

10. Edmond Dantes - Yeniyetməlik dövrümdə adını çox eşitdiyim amma heç bir zaman xəbərim olmayan Monte Kristo Kontu-nun ən can alıcı, ən mükəmməl obrazıdır. Abuturiyent illərimdə çox çətinliklə izlədiyim Ezel serialının bu kitaba əsaslandığını öyrəndiyim an başladı kitabla tanışlığım. İlk baxışlarda qorxduğum çəkindiyim , oxumaqdan əl çəkdiyim amma bir həftəyə bitirdiyim 1100 səhifəlik bir şahəsərin şah qəhrəmanıdır, o. Vaxtılə A. Dumas bunu adı bəlli olmayan dostu ilə yazıb. Bunun haqqında Martin Eden romanında belə məlumat var. Daha sonra Dumas kitabı öz adı ilə çıxarır və şöhrəti o qazanır. Dostu bunu həzm edə bilməyib məhkəməyə verir. Maddi olaraq qalib gəlsə də mənəvi olaraq heç bir zaman kitabda onun adı qeyd edilmir. Kitabdan bir alıntı etməsəm olmayacaq.
- Sənə heç bir zaman itirə bilməyəcəyin bir şey vermək istəyirəm.
- Azadlığımı verəcəksən mənə ? 
- Yox mən sənə bilgi verirəm onu heç bir zaman itirə bilməzsən.

11. Tyler Durden və yaxud Marla Singer - Chuck Palahniuk-un yazmış olduğu və David Fincher ilə şöhrəti pilləkənlərini məhv edən Fight Club-ın iki möhtəşəm personajıdır. Kiminə görə Tyler kiminə görə Marla. İkisi də ayrılmazdır, ikisi də dəyərlidir. Bir çoxumuzun cover şəkillərini süsləyən bir obrazdır, Marla.

https://www.youtube.com/watch?v=E1d5VvCa8Fo

Atam hər zaman seksdən bezmədən evlən deyirdi. Yoxsa bir də evlənmək istəməyəcəksən.

12. Lisbeth Salander - Hər zaman dediyim kimi kino olaraq yaradılmış ən yaxşı qadın obrazlarından biridir, Salander. Ölümündən sonra şöhrətə çatan Stieg Larsson-un yazmış olduğu Millenium trilogiyasının əsas qadın obrazıdır. Kitab həcm olaraq nə qədər çox görünsə də o qədər axıcı gəlir ki, bitməsini istəmirsiniz.

13. Werther - Şübhəsiz Goethe-nin ən məşhur romanı deyil lakin mənə görə ən yaxşı romanıdır. Əgər depressiyadasınızsa və hələ də bu sevgi depressiyadırdısa uzaq durmalısız. Yoxsa Werther-in çəkmiş olduğu əzabları siz də çəkərsiniz ondan daha dərini intihardır. Kitab mənə Kafka-nın Mileneya məktublar romanını xatırladır hansı ki, goethe-də bu kitabı deyilənə görə bir xanıma yazıbmış və yaxud bir rəvayət olaraq qalır.

14. nicholai hel - Kinoteatrlardakı kimi hər şey bir anlığa 10-dan geriyə başladı, 9,8,7,6,5,4,3... və birdən hər şey qaraldı və mən bunun içində tək izləyici idim. Hollivud filmləri kimi bir anda özünüzü hadisənin tən ortasında tapırsız və baş qəhrəmanımızla maraqlı olduğu qədər də düşündürücü bir səyahətə çıxırsınız.

15. Atticus Finch - Harper Lee ilə tanışlığım uzun müddətdir. Kitabı oxuyarkən o qədər həzz almışdım ki, yazarın bir insanı bu qədər ideallaşdırdığına heyran qalmışdım. Daha sonra To kill a mockingbird-nin tək və avtobioqrafik bir kitab olduğunu öyrəndim. Sən demə ideallaşan şəxs yazarın atası imiş. Atticus bir çoxumuza dərs verəcək cinsdəndir. Ən azından bir dəfə nəzər salmaq lazımdır.

16. The Little Prince - Bəlkə də bir çox qızın xəyallarındakı şəhzadədir. Təbii olaraq bir çoxunuz adının ərgən tipləməsi olduğunu düşünəcəksiz. Amma belə etməyin, ilk olaraq sizi Atticus ilə tanış etməyim səbəbi bu idi. Önyargılarınızı kənara qoyun. Antoine De Saint-Exupery tərəfindən yazılmış bir şahəsərdir. Unutmayın kiçik uşaqların böyük dünyası olduğu kimi böyük insanların da kiçik dünyası var və bunu heç bir zaman gizlətməyin. İçinizdəki uşağı heç bir zaman öldürməyin.

17. Arturo Bandini - Charles Bukowski-nin Fonte mənim Tanrımdır deməsindən sonra alıb böyük zövqlə oxuduğum, həzz aldığım hər kəsə tövsiyə verməkdən qısqandığım bir roman idi bu günə qədər. Çünki sizlərlə paylaşıram artıq. Lakin bu dəfə yenə qarşımızda avtobioqrafiq kitab var bu dəfə də John Fante bizlərə özünü təqdim edir. Əgər Tanrı hər yerdədirsə hər bazar günü kilsəyə getməyə nə gərək var ? 

18. Jean Valjean - Viktor Hügo-nun yazmış olduğu məşhur 1800 səhifəlik Səfillər romanının baş qəhrəmanı və bir çoxumuzun dostudur, o. Həmçinin sözlükdə bu ad ilə yazar qabiliyyəti yüksək olan bir şəxsdə var. Hansı ki, əvvəllər həmsöhbətləri və yazıları mənə həzz verirdi. Amma bu dəfə mövzudan yayınmadan kitaba keçim. Tanrı heç bir zaman bir uşağı pis yaratmaz onu pis edən təhsil sistemi, ətraf-mühit, insanlar, cəmiyyət və bu kimi şeylərdir.

19. Huckleberry Finn - macərapərəst Mark Twain ilə ilk görüşümüz idi. Kitabı oxuyarkən dillər əzbəri olan Fight Club-a ilham mənbəyi ola biləcəyini düşündüm. Huckleberry-nin evdən qaçması və bunun aqibətində baş verənlər haqqında danışılır.

20. Mark Renton - Filmi o qədər uğurlu alınıb ki, Irvine Welsh yazmış olduğu yeraltı ədəbiyyatın ən yaxşı qara yumorlarından biridir və təbii olaraq onun yaratmış olduğu anti-qəhrəmana amma bir çoxumuzun cool dostu olan Rentondur. Kitab yeraltı sevərlərin ən sevimli kitabı olsa da hər adamın bəyənəcəyi tərz deyil. Tanrı, məni mənə yardım etmək istəyənlərdən qoru !

21. Artful Dodger - Mənim üçün xüsusi yerə malik olan Charles Dickens-in yazmış olduğu Oliver Twist romandakı bir personajdır, o. Sıradan amma bir o qədər möhtəşəm. Bir uşağın gözündə sevgi, dostluq və dəcəllik hər zaman ön plandadır çalışın bunları məhv etməyin və onlara dəyər verin.

22. Joseph K - Yenə məni məhv edən yazarlardan olan Kafka-nın yazmış olduğu oxunması bir o qədər çətin həzm olunması ondan da çətin olan trial romanın baş qəhramınıdır amma niyə K ? Bu yazarın öz həyatından bir şeylər qatmasındadır. Belə ki, yazar bir çox kitabında olduğu kimi özünü baş qəhrəmanlara transfer edir. Ona görə də anlamaq bir o qədər çətindir. Çünki Kafka sıradan biri deyildir.

23. Chinaski - charles bukowski-nin kitablarında istifadə etdiyi və özünü ifadə etdiyi bir personajdır. Kimisinə görə çox itici kimisinə görə dəhşət cool biridir. Yeraltı ədəbiyyatı ilə tanışanların əl çəkə bilmədikləri bir personajdır. Qadınlar, içki və vurdum duymamazlıq...

24. Akaki Akakiyeviç - Gogol-un Overcoat hekayəsinin baş qəhrəmanı və kitabda deyildiyi kimi Akaki deyə bir isimmi olur, ayol ? Olur bir insanın doğarkən şansızlığının metaforasıdır Akaki Akakiyeviç. O sevimli palto ilə məni nə qədər kədərləndirdi. Dönəmin Rusiyası sərt amma bir o qədər incə şəkildə tənqid edən və bu tənqidin səsi olan Akaki bir çoxunuzun sevimlisi olmağa namizəddir. Nə də olsa o bir Dosyevskinin ən sevimli personajlarındandır.

25. Midori - Haruki Murakami-nin öz həyatı haqqında yer verdiyi bioqrafik roman olan Norwegian Wood kitabının əsas obrazı olmasa da məni təsirləndirən personajlarından biri idi. O, bir insanın yalnızlığını başqa bədənlərdə axtarmasının fəryadı idi. Watanabe, Naoko və Midori bermudunda dönən sevgi, dostluq, sədaqət, cinsəllik axınlarının ən diqqət çəkən obrazıdır. Anası ölərkən Atası ona kaş sən ölərdin amma anan sağ qalaydı demişdi. Bu qədər yalnız biri idi Midori. Kitabı azərbaycan dilində oxuyanlar məni aydınlatsın qucaqlaşmaq deyəndə niyə yatağa girirdilər və yaxud yerlərə oturub qucaqlaşırdılar ? Bu qucaqlaşmaq bizim dildə mənim bildiyim qucaqlamaq mənasına gəlmir ?

26. Jay Gatsby - Bir çox tənqidçiyə görə modern zamanların ən yaxşı yazarlarından olan Scott Fitzgerald-ın ən yaxşı romanı kimi göstərilən The Great Gatsby kitabının baş qəhrəmanıdır. Bir çoxumuzun könlündə DiCaprio ilə daxil olmuşdur. Haqqında heç kəsin bilmədiyi, bir o qədər sirrli bir personajdır, Gatsby.

27. Robinson Crusoe - Bu romanı yəqin ki, oxumayan yoxdur. Ədəbiyyat və ingilis dili deyildikdə ilk xatırlanan romandır. Dinsiz olan Kruzo adaya düşməsi Tanrının şeytanı cəhənnəmə göndərməsi ilə əlaqələndirilir. Lakin daha sonra kruzo dinə imana gəldi. Yalnızlığı, çarəsizliyi, əzmkarlığı və həyat qalma eşqini göstərməyə çalışan ən yaxşı romanlardan biridir.

28. Lolita - my lo-lee-ta . Dekabr aylarında bir dostum bu Lolitanı tanıyırsan deyə soruşmuşdu. Mən də vladimir nabokov-un Lolitası haqqında başladım monoloq verməyə. Adam kürsüyə çıxıb desin ki, ala manıs bu Lolita rus müğənnidir sən nə manıs adamsan. Tanımırsan ? Əlbəttə ki, tanımayacaqdım mk. Mən nə nə bilim. Belə biraz gülməli hadisədən sonra onu deyim ki, Nabokov-un stili ilə tanışmağınız üçün ən yaxşı giriş kitabıdır. Bir zamanların qadağan olunmuş kitabı bir adamın 12 yaşlarında bir qıza qarşı cinsəl münasibətlərindən danışır. Nə qədər iyrənc səslənir. Amma kitab necə bu qədər yaxşıdır deyə düşünə bilərsiniz. Hər dəfə əzizləyib, oynadığım itlərin qəlblərini qırdığımız hardan yadımıza düşəcək ki ?

29. Dr.B - Yalnızlığın ən uc nöqtəsidir Dr.B. Stefan Zweig-in yaratmış olduğu insan psixologiyasının dərinliyinə enən bir xarakterdir. Həyatdan heç bir şey öyrənməmiş vaxtını sadəcə boş şeylərlə keçirən bir insanın yalnızlığı tərifləməsi və yalnız qalma istəyi normaldır bəlkə də onun üçün bir mükafatdır. Amma həyatı boyunca bir şeylər öyrənmiş , oxumuş, araşdırmış bir insanın hər şeydən izolasiya edilməsi ən vurucu nöqtədir. Yaşamaq üçün psixoloji iradənin güclü olması gərəkir və heç bir zaman o izlər səndən əl çəkmir. Dr.B bunun ən görünən münunəsidir.

30. Satan - Keçən dəfə the time of the devil adlı başlıqda qeyd etdiyim kimi John Milton ilə tanış olmamışam. Lakin onu yazdıqdan sonra Goethe-nin Faustunu oxuyan biri olaraq istədim ingiltərə ədəbiyyatının ən yaxşı şairlərindən adlandırılan amma sevilməyən bu xarakterini araşdırım. Analizlər şəklində göz atdığım bir neçə yazı ilə mənim favorit personajlarıma çevrilməyi bacardı. Sizə sadəcə kitabın 9-cu hissəsində yer alan və Həvvanın cənnətdən qovulması nəticəsində Adəmin onu nə qədər sevdiyini göstərən bir parçanı paylaşıram. Kitab azərbaycan dilində olmadığı üçün və şeirlərin tərcüməsinin çətinliyinə görə ingilis və professional şəkildə türk dilində olan tərcüməsini paylaşıram. Nə qəribədir ki, The Devil's Advocate filmində Al Pacino-nun oynadığı Satan obrazının adı John Milton idi. Hələ də özümü bu kitabı oxuyacaq səviyyə və yaş təcrübəsində hiss etmirəm.

ingilis dilində

O fairest of Creation, last and best
Of all Gods works, Creature in whom excell'd
Whatever can to sight or thought be formd,
Holy, divine, good, amiable, or sweet!
How art thou lost, how on a sudden lost, [ 900 ]
Defac't, deflourd, and now to Death devote?
Rather how hast thou yeelded to transgress
The strict forbiddance, how to violate
The sacred Fruit forbidd'n! som cursed fraud
Of Enemie hath beguil'd thee, yet unknown, [ 905 ]
And mee with thee hath ruind, for with thee
Certain my resolution is to Die;
How can I live without thee, how forgoe
Thy sweet Converse and Love so dearly joyn'd,
To live again in these wilde Woods forlorn? [ 910 ]
Should God create another Eve, and I
Another Rib afford, yet loss of thee
Would never from my heart; no no, I feel
The Link of Nature draw me: Flesh of Flesh,
Bone of my Bone thou art, and from thy State [ 915 ]
Mine never shall be parted, bliss or woe.

Türk dilində

Ey Yaratılanların en güzeli, Tanrı'nın yarattıklarının
Sonuncu en iyisi, gözün görebileceği, aklın düşünebileceği en güzel şey,
Kutsal, tatlı kadın! Nasıl böyle birden kaybettin kendini,
Soldun ve ölüme yaklaştın? Yasağı nasıl ihlal ettin,
Yasak kutsal meyveyi nasıl kopardın? Seni lanetli bir düşman kandırdı,
Ama kim bilmiyorum ve seninle beraber ben de mahvoldum;
Hiç kuşkusuz seninle birlikte ben de öleceğim.
Sensiz nasıl yaşarım? Senin tatlı konuşmandan
Aşkından nasıl vazgeçerim de bu vahşi ormanlarda
Kimsesiz yaşarım? Bir kaburgamı daha versem ve Tanrı
Bir Havva daha yaratsa bile senin kaybını asla unutamam.
Hayır, hayır! Doğanın bağı çekiyor beni, sen benim
Etimsin, kemiğimsin, mutluluk ya da acılarda ayrılamayız biz.'

31. Hercule Poirot - Agatha Christie-nin yaratmış olduğu alicənab xarakterdir. Kimisinə görə Auguste Dupin-in Agatha Christie versiyası adlandırılır. Amma Sherlock, Dupin və Poirot ilə tanış olan biri olaraq onu deyə bilərəm Sherlock daha çox oşardı nəinki Poirot. Haqqında uzun yazmağa ehtiyac duymadım.

32. Auguste Dupin - Nəhayət gəlib çatdım Edgar Allan Poe-nun yaratmış olduğu hal-hazırda Sherlock , Dronqo, Poirot bir sözlə dedektiv obrazların şahı olan Dupinə. Onun hekayəsi gothic fransız küçədə keçir. Bir gün almaq üçün getdiyi yerdə bir nəfərlə tanış olur və onunla dostlaşır çünki axtardığı kitabı oxuyan kütlə çox az idi. Bir sözlə Şerlokun yaradılışı ilə tanış olmaq istəyirsinizsə mütləq oxuyun. Hekayəni Dupin yazmır onun dostu yazır necə ki, Sherlock-un hekayəsini özü deyil onun həkim dostu bloqa yazır.

33. Ferdinand Bardamu - Yeni başladığım Celine Ferdinand tərəfindən yazılmış ən yaxşı fransız romanlarından biridir. Düşünə bilərsiniz ki, bitirə bilmədiyim bir kitabın qəhrəmanı necə ən sevinmli qəhrəmana çevrilib. Bu sualı tapmaq üçün sadəcə oxuyun. Özünüz anlayacaqsınız. Ferdinand Bardamu ..- nə qəribədir ki, ilk hissə yazarın adı ilə bağlıdır. Bu yazarın ortaya çıxardığı xarakterin bir hissəsinin özü digər hissəsinin isə zehni olduğuna işarə edir.. Bardamu hələ indilərdən mənə psixoloji təsir edir. Kitabı bitirdikdən sonra bu hissəni edit edərəm.

34. Bazarov - nihilism nədir desələr ilk ağlıma düşən Turgenyev-in yazmış olduğu atalar və oğullar romanıdır. İndi ki, dövrdə azik yazarların (Məsəslən - Seymur Baycan) köhnə yazarlara ilişdiyi dövrdə o zamanın yazarları öz dönəminin yazarları ilə əlləşirdilər. Yazarımızda Tolstoy ilə söz dalaşında idi. Amma bunu azikfason etmirdi. Daha ədəbi şəkildə edirdi. Bazarov üzü səpgili ərgən uşaq idi. Kimisinə görə yazar onu, Tolstoya bənzətmişdi. Lakin bu hər zaman rəvayət olaraq qaldı. Özünü bəyənən Bazarov romantikaya və şeirlərə qarşıdır və ona görə sənət anlayışı lazımsız bir şeydir.

35. Holden Caulfield - Kitab haqqında heçnə yazmağa ehtiyac duymuram çünki o dəfə sözlük yazarlarının yazdıqlarını həvəslə oxudum. Bilməyənlər üçün deyim ki, Catcher in the rye kitabın problemli obrazıdır, Claulfield. Siz məni çox fikir etməyin, düzələcəm sadəcə bir dönəmdən keçirəm bu dönəmləri hər kəs keçirər. Elə deyilmi ?

36. Nemecsek - Hakan Günday-ın tövsiyəsi ilə oxumağa başladığım Ferenc Molnar-ın şahəsəridir. Uşaqlar üçün yazılmış, onları bizə anladan onların hekayəsidir. Amma niyə bu qədər təsirlidir ? Kaş hər birimizin nemecsek kimi bir dostu olsa. O qədər ehtiyacım var ki. Cılız biri olsa da çox cəsur idi Nemecsek..

37. Kurt Larsen - Jack London-un yaratmış olduğu gəmi kapitanıdır. Dünyada qarşımıza çıxan pis xarakterlərin toplamı da demək olar əslində. Kurt Larsen nə qədər mədəniyyətsiz olsa da çoxlu kitab oxumuşdur və ona görə insanların pis olmalarının səbəbləri var idi. İnsanlar öz ətlərini yediyi zaman cannibal balıq və yaxud hər hansı bir heyvan əti yediyi zamanmı insan olur ? 

38. Lord Voldemort - Haqqında yazmağa gərək varmı ? Hətta nə qəribədir bu siyahını hazırlayarkən qarşıma Johnny Sins ilə oxşarlığı olan bir şəkil çıxdı.

39. Deborah - Joanne Greenberg tərəfindən yazılan i never promised you a rose garden adlı kitabın qəhrəmanıdır. Bu qız 16 yaşında şizofreniya xəstəsidir. Qızın xəstəlik ilə mübarizəsi , intihar təşəbbüsləri məni çox yaralamışdı. Sağlam olmaq sadəcə xəstə olmamaq mənasına gəlmir. xəyallar və real dünya arasındakı çizgini yaşamla ölüm arasındakı mübarizəni mütləq sizdə oxumalısız deyə düşünürəm. Əminəm ki, bu qız sizə də təsir edəcək.

40. Sauron - Tolkien tərəfindən yazılmış LOTR əfsanəsinin mənə görə ən yaxşı obrazlarından biridir.

41. yossarian - Özü haqqında Catch-22 adlı entry-də qeyd etmişdim.

yossarian : they are trying to kill me (məni öldürməyə çalışırlar)
clevinger : no one is trying to kill you (heç kəs səni öldürməyə çalışmır)
y-then why are they shooting at me? (bəs mənə niyə atəş edirlər ?)
c-they are shooting at everyone.they're trying to kill everyone. (hər kəsə atəş edirlər. hər kəsi öldürməyə çalışırlar)
y-and what difference does that make? (bəs bunun fərqi nədir ? )

42. jacques reverdi - Kitab haqqında #263312 bu entry-də oxuya bilərsiz. Çünki bu qatil haqqında yazmağa çalışsam gərək spoiler verim. Spoiler versəm kitabı tamamilə məhv edəcəm.

43. Annie Wilkes - Demək olar ki, həyatımda Stephen King oxumamışam. Onunla tək tanışlığım Misery olub və həmin kitabın psixopat obrazıdır Annie Wilkes. Mənə görə çox underrated psixopoatlardan biridir ona görə qeyd etmək istədim.

tissot prx | texnologiya